Türkiye Belediyeler Birliği (TBB), belediyelerin kamuya olan borçları ve bunların takibi konusunda alınan yeni politik kararlarla ilgili harekete geçti. Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Sosyal Güvenlik Kurumu’nun bazı belediyelere ihbarnameler göndermesi üzerine, TBB kapsamlı bir çözüm önerisi hazırladı. Bu öneri, toplamda 24 maddeden oluşmaktadır.
İlgili Yasal Güvence Hatırlatıldı
TBB, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı; Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ile Hazine ve Maliye Bakanlığı’na gönderdiği resmi yazıda, belediyelerin kamu borçlarının nasıl ödeneceğine dair yasal düzenlemeleri hatırlattı. 5779 sayılı İl Özel İdarelerine ve Belediyelere Genel Bütçe Vergi Gelirlerinden Pay Verilmesi Hakkında Kanun’un 7. maddesinin 2. fıkrası gereğince, 6183 sayılı Kanun kapsamında takip edilen borçlar ile sosyal güvenlik kuruluşlarına olan borçların, alacaklı idarelerin talebi üzerine Hazine ve Maliye Bakanlığı veya İller Bankası tarafından kesileceği belirtildi.
“Belediye Tarafından Tahsil Edilen Vergi, Resim ve Harç Gelirleri Haczedilemez”
TBB Başkanı Ekrem İmamoğlu adına, TBB Genel Sekreteri Suat Yıldız’ın imzasıyla ilgili bakanlıklara gönderilen yazıda, 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 15. maddesinin son fıkrasında yer alan “Belediyenin proje karşılığı borçlanma yoluyla elde ettiği gelirleri, şartlı bağışlar ve kamu hizmetlerinde fiilen kullanılan malları ile belediye tarafından tahsil edilen vergi, resim ve harç gelirleri haczedilemez” hükmü vurgulandı. Bu hükmün, siyasi tercihlere göre kesinti yapılmasını engelleyerek yerel hizmetlerin kesintisiz sunulmasını sağlaması gerektiği ifade edildi.
Ekonomik Zorluklar ve Borçlar
TBB, belediyelerin borçlarını zamanında ödeyememelerinin nedenlerini de sıraladı. Ekonominin bozulması, belediye gelirlerinin güncel olmaması, sığınmacı yükü gibi etkenlerin, geçmiş dönemden sarkan borçlar ve dış borçlanma izinlerinin reddedilmesiyle birleştiğinde, belediyelerin bütçe dengesinde ciddi sapmalar meydana geldiği belirtildi.
Yerel Hizmetlerin Aksamaması İçin Önlemler
Belediyeleri haciz baskısına almak, yerel yönetimlerle merkezi idare arasındaki ilişkiyi olumsuz etkileyeceği ve yerel hizmetlerin yerine getirilmesini engelleyeceği ifade edildi. Bu bağlamda, yeni bir düzenlemeye ihtiyaç olduğu vurgulandı.
Yeni Bir Düzenleme İstendi
TBB, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun’un Geçici 8 ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Hakkında Kanun’un Geçici 41. maddelerindeki sürelerin uzatılmasının, belediyelere ödeme kolaylığı sağladığını belirtti. Bu doğrultuda, yapılacak yeni düzenlemelerin hem alacaklı kurumların tahsilatını hızlandıracağı hem de yerel hizmetlerin aksatılmadan sunulmasını sağlayacağı ifade edildi.
İşte TBB’nin 24 Maddelik Önerisi
TBB, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ile Hazine ve Maliye Bakanlığı’na sunduğu 24 maddelik öneri paketinde, tüm belediyelerin ihtiyaçlarını göz önünde bulundurarak şu talepleri sıraladı:
- 1) Belediyelerin hizmet üretmelerini engelleyen takip ve haciz girişimlerinin durdurulması,
- 2) Yeni bir yapılandırma kanununun çıkarılarak borçların uzlaşma kültürü içinde ödenmesine imkân tanınması,
- 3) Borçlarını düzenli ödeyen belediye/şirketlere kamuya olan borçlarından en az %10 indirim yapılması,
- 4) Belediye paylarından yapılan borç kesintilerinin durdurulduğu dönemlerde kamuya olan borçlara faiz işletilmesinin durdurulması,
- 5) 5779 sayılı Kanun’daki dağıtım kriterlerinin artırılması,
- 6) Belediye meclislerine kanuni sınırlar dâhilinde vergi ve harç tarifesi belirleme yetkisi verilmesi,
- 7) Belediyelere ait vergi ve harç tarifelerinin alt üst sınırlarının yeniden belirlenmesi,
- 8) 2464 sayılı Kanun’un Geçici 7. maddesinin Yeniden Değerleme Oranı (YDO) içerecek şekilde gözden geçirilmesi,
- 9) 2464 sayılı Kanun’un güncel gelirleri içerecek şekilde yeniden ele alınması,
- 10) Emlak Vergisi düzenlemesinin gözden geçirilmesi,
- 11) Genel aydınlatma giderlerinin belediyelerden alınmaması,
- 12) Kültür ve Tabiat Varlıkları Katkı Payının belediyelere bırakılması,
- 13) Motorlu Taşıtlar Vergisi üzerinden yol ve trafik katkı payı alınması, toplu taşımada vergi indirimi yapılması, ücretsiz/indirimli taşımalarda belediye ve şirketlerinin mali kayıplarının telafi edilmesi,
- 14) Konaklama Vergisinin belediyelerin geliri olarak düzenlenmesi,
- 15) Müze Giriş Ücretleri Payına ‘ören yerlerinin’ dâhil edilmesi,
- 16) Yatırım Hizmetlerinden alınan KDV’nin belediye borçlarına mahsup edilmesi,
- 17) Belediyelerin okul, yurt ve sağlık tesisi yapımı giderlerinin yarısının belediye borçlarına mahsup edilmesi,
- 18) Belediyelerin dava harçlarından muaf tutulması,
- 19) Karayolu geçişleri ile orman alanlarındaki belediye hizmetlerinden ücret alınmaması,
- 20) Su ve atık su tesislerinde tüketilen elektrik tarifesinin sanayi tarifesinin yarısını içerecek şekilde belirlenmesi, belediyelerin elektrik giderlerinden KDV alınmaması,
- 21) Kalkınma Ajans Paylarının kaldırılması,
- 22) SUKİ gelirlerinden kesilen çevre katkı payının kaldırılması,
- 23) İmar para cezalarının yeniden gözden geçirilmesi,
- 24) Sığınmacı barındıran belediyelerin mali yüklerinin karşılanması konularında yapılacak her türlü çalışmaya Birliğimizin katılımının sağlanması.