Konya Karahöyük Kazıları ve Hitit Varlığı
Türkiye’nin ilk Hititoloğu olan Ordinaryüs Profesör Sedat Alp tarafından 1953-1992 yılları arasında gerçekleştirilen kazı çalışmaları, Konya Karahöyük’teki Hitit varlığını kanıtlayan önemli bulgular ortaya koymuştur. 2022 yılında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile yüzey araştırmalarının ardından, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Gonca Dardeniz Arıkan başkanlığında kazılar yeniden başlamıştır. Bu yeni çalışmalar ile daha önce tespit edilemeyen Hitit katmanlarına ulaşılmıştır.
Doç. Dr. Arıkan, “Konya Karahöyük’te Hitit’in ne kadar yaygın olduğu, arkeoloji camiasının uzun zamandır tartıştığı konulardan biri. 2022’de başlattığımız kazılar sayesinde, milattan önce 16. yüzyılda Çorum’da ortaya çıkan Hitit Krallığı’nın önemli aktörlerinden birinin de güneydeki Konya Karahöyük olduğunu güvenle ifade edebiliriz. Elde ettiğimiz veriler, bu bölgenin geç Tunç Çağı katmanları ile ilgili olduğunu göstermektedir. İki yıllık çalışmalarımız sonucunda, Konya Karahöyük’ün önemli bir aktör olarak karşımıza çıktığını görmekteyiz. İlerleyen süreçlerde, burada güçlü bir Hitit hakimiyeti ve etkileşim olduğunu daha iyi anlayabileceğiz,” şeklinde konuştu.
Yazılı Belge Eksikliği ve Ticaretin Önemi
Doç. Dr. Arıkan, Konya Karahöyük’ün dünya ticaretinin önemli merkezlerinden biri olduğunu belirterek, “Henüz burada ticaret merkeziyle ilgili yazılı bir belgeye ulaşmadık. Ancak farklı bölgelerden edinilen yazılı belgeler ve arkeolojik kalıntılar üzerinden, yaklaşık 330 dönümlük höyüğün Kuzey Suriye ve Kuzey Irak’tan Girit’e kadar uzanan geniş bir hatta, o dönemin dünya ticaretinde önemli bir rol oynadığını rahatlıkla söyleyebiliriz. Bununla birlikte, bu ticaretin detayları hâlâ aydınlatmayı bekliyor. Ben ve ekibim, bu bölgedeki yaşam biçimleri, beslenme alışkanlıkları ve iklim koşulları üzerine çalışmalara devam ediyoruz,” ifadelerini kullandı.
Bulunan Kalıntılar ve İskeletler
Kazılarda bol miktarda arpa, buğday ve üzüm çekirdekleri bulunduğunu belirten Arıkan, “Burada önemli bir depo alanı açtık. Pitoslar ve bu pitosların içindeki bol miktarda tahıl, arpa, buğday ve üzüm çekirdekleri gibi çeşitli bitkilerle karşılaştık. Belli ki, bu ürünlerin depolandığı ve dağıtıldığı bir alan üzerindeyiz. Ancak, burada nasıl yaşadıkları ve nasıl öldüklerine dair henüz çok fazla bilgiye sahip değiliz. İlk etapta çok sayıda iskelet bulmayı beklemiyorduk ama bu yıl yapılan kazılarda oldukça fazla bebek iskeleti ile karşılaştık. Bu iskeletler üzerinde yapılacak çalışmalar, önümüzdeki yıllarda burada neler yaşandığına dair daha kapsamlı bilgiler sunmamıza olanak sağlayacak,” şeklinde açıklamalarda bulundu.
Çift Başlı Kartal Figürü ve Tarihsel Bağlantı
Kazıda bulunan mühürlerde, Selçuklu Devleti’nin sembolü olarak bilinen ‘çift başlı kartal’ figürünün Hititlerde de bulunduğunu ifade eden Doç. Dr. Arıkan, “Arkeologlar için oldukça heyecan verici buluntular arasında mühürler ve mühür baskıları yer almakta. İlk sezonumuzdan itibaren Konya Karahöyük, bu açıdan da bize önemli veriler sundu. Mühürler ve mühür baskıları üzerindeki ikonografiler, bizi kuzey Suriye’den Ege’ye kadar uzanan bir tarihi bağa yönlendiriyor. Selçuklu’nun sembolü olarak bilinen çift başlı kartalı, yaklaşık 3 bin yıl daha geriye götürmek mümkün. Bu sembol, Konya Karahöyük’te oldukça bilinen ve farklı versiyonları olan bir ikonografi. Gelecek çalışmalar ile birlikte, bu çift başlı kartal sembolünü daha da geriye taşıyabileceğimizi düşünüyorum. Milattan önce yaklaşık 1600’lerden itibaren çift başlı kartala rastlıyoruz,” diye belirtti.