Ekonomik Kriz ve Bankacılık Sistemi
Günümüzde vatandaşların nakit para bulmakta zorlandığı ekonomik koşullarda, bankacılık ve finans sistemi, hem kredi hem de çek işlemleri aracılığıyla piyasalara yön vermektedir. Ancak zaman zaman, bu hesapların da işlemleri karşılamadığı gibi bazı krizlere de neden olabilmektedir.
CHP Manisa Milletvekili Ahmet Vehbi Bakırlıoğlu, Türkiye Bankalar Birliği Risk Merkezi’nin verilerini değerlendirerek, iktidarın ekonomide toparlanma iddialarının gerçeği yansıtmadığını ifade etti. Bakırlıoğlu, karşılıksız çeklerdeki artışa dikkat çekerek şu açıklamalarda bulundu:
KARŞILIKSIZ ÇEKLERDEKİ ARTISIN NEDENLERİ
- Haziran 2022’de karşılıksız işlemi yapılan çek sayısı 9,061 olarak kaydedilmiş ve bu çeklerin toplam tutarı 1.4 milyar lira olmuştur.
- Bu dönemde karşılıksız çeklerin, bankalara ibraz edilen çeklere oranı adet bazında %0.6, yılın tamamında ise %0.7 olarak belirlenmiştir.
- 2022 yılının Haziran ayında ise karşılıksız çek işlemlerinin sayısı 9,962’ye yükselmiş ve parasal tutarı 3.3 milyar lira olmuştur. Adet bazında karşılıksız işlemi yapılan çeklerin, bankalara ibraz edilen çeklere oranı %1.2, yıl genelinde ise %0.9 olarak kaydedilmiştir.
2023 YILI RAKAMLARI: EKONOMİDEKİ FACİA
Bakırlıoğlu, 2023 yılına ait verilerin ekonomideki derin krizi gözler önüne serdiğini belirtti. Bu yılın haziran ayında karşılıksız işlemi yapılan çek sayısının 15,348’e çıktığını, parasal tutarın ise 10.7 milyar liraya ulaştığını aktardı. Karşılıksız işlemi yapılan çeklerin, bankalara ibraz edilen çeklere oranı ise %1.8 olarak kaydedilmiştir. Ocak-haziran dönemindeki toplam oran ise %1.3’tür.
Bakırlıoğlu, şu şekilde devam etti: “Bu yılın altı ayında karşılıksız işlemi yapılan çeklerin toplamı 111,886. Geçen yılın tamamında bu sayı 123,619 iken, bir önceki yıl ise 146,932 olarak kaydedilmiştir. Bu yılın daha altı ayında 111,886’ya ulaşılması, karşılıksız çeklerde büyük bir patlama olacağına işaret ediyor. Rakamlar alarm veriyor; iktidar bu verileri görmüyor mu?”
PARASAL TUTARDAKİ KORKUTUCU ARTIŞ
Bakırlıoğlu, karşılıksız işlemi yapılan çeklerin son 3 yıllık parasal tutarlarına da dikkat çekti:
- 2022 yılında karşılıksız işlemi yapılan çeklerin toplam tutarı 20.6 milyar lira.
- 2023 yılının ilk altı ayında ise bu rakam şimdiden 67.9 milyar liraya ulaşmıştır.
Bakırlıoğlu, “Bankalara ibraz edilen çeklerde, karşılıksız işlemi yapılma oranı 2023 yılında ortalama 1.2 olarak gerçekleşmişken, 2024 yılının sadece ilk altı ayında bu oran 2.00 olarak görülmektedir,” diyerek, “Tüm umudunu yüksek faize bağlayan iktidarı uyarıyoruz. Piyasa batıyor!” şeklinde sözlerini tamamladı.