Eğirdir Gölü’nde Kriz: Su Seviyeleri Tehlikeli Düzeye İniyor
Türkiye’nin en önemli tatlı su kaynaklarından biri olan Eğirdir Gölü, bu yıl ciddi bir tehdit altındadır. 1950’li yıllarda ortalama derinliği 16 metre olan göl, günümüzde sadece 3,2 metreye kadar düşmüştür. Su miktarındaki kaybın %70’e ulaştığı bu dönemde, gölde alg patlaması ve müsilaj sorunu da baş göstermiştir.
Türkiye Tabiatını Koruma Derneği (TTKD) bilim danışmanı Dr. Erol Kesici, gölün bazı kıyı kesimlerinde ortaya çıkan alg patlamasının (siyanobakteri), yüzeyin yeşil bir örtüyle kaplanmasına neden olduğunu belirtmektedir. Ayrıca, gölün ileri kesimlerinde suyun renginin siyanobakteri etkisiyle değiştiği ve parlak yeşil-mavi bir ton kazandığı ifade edilmektedir.
Aşırı Kirliğin Göstergesi
Dr. Kesici, göldeki alg artışının su kirliliğinin bariz bir işareti olduğunu vurguladı. “Tatlı su kaynağının her tarafını bitkiler istila etti,” diyen Kesici, önlem alınmaması durumunda gölün önceki su kalitesine kavuşmasının neredeyse imkansız hale geleceğini dile getirdi. Kirliliğe neden olan makro ve mikro su bitkilerinin aşırı gelişiminin kontrol altına alınamaz hale geldiğini belirtti. Siyanobakteri istilasının göl için sonun başlangıcını hızlandırdığını ifade etti.
Yıllarca atık alanı olarak kullanılan göllerin su seviyelerinin azalması, atık kaynaklı kirliliği artık gizleyememektedir. Dr. Kesici, “Bu durum, göldeki kirlilik ve hastalık sorununun alg patlamasıyla yüzeye vurduğunu göstermektedir,” dedi. Ayrıca, bazı siyanobakteri türlerinin zehirli olmasının, göl suyundaki çözünmüş oksijen seviyesinin azalmasına ve bazı kesimlerde tamamen yok olmasına neden olduğunu belirtti. Bu durum, suyun 4. sınıf suya dönüşmesine yol açmaktadır.
Tuzluluk Oranı da Artıyor
Dr. Kesici, gölde yapılan su analizlerinin, oksijen seviyelerinin düşük olduğunu ve tuzluluk oranının özellikle bu aylarda artış gösterdiğini ortaya koyduğunu belirtti. Bu durumun, göldeki canlıların yaşamını olumsuz etkilediği ve farklı türlerin artış göstermesine neden olduğu vurgulandı.
Gölü Havzasıyla Birlikte Koruma Zorunluluğu
Gölün bazı bölgelerinde dip çamurunun, su kütlesinin pelteleşmiş mikro ve makroskobik alglerle kaplı olduğunu ifade eden Dr. Kesici, şu uyarılarda bulundu:
- Bu tür oluşumlar, su kaynaklarının beslenmesinde artan kayıplara yol açmakta ve su girişi dengesiz olan göllerde kirlilik seviyelerini artırmaktadır.
- Eğirdir Gölü, tarımsal üretim kirliliğinin yoğun baskısı altında kalmakta, bu da sularda nitrat ve fosfat gibi besleyici tuzların aşırı artışına neden olmaktadır.
- Sonuç olarak, göl suyu açık sarı-yeşil tonlarına bürünmekte; bu tabakalaşma su sıcaklığıyla birlikte alglerin çoğalmasını hızlandırmaktadır.
Gölün içinde aşırı miktarda askıda katı madde bulunması, dip çamurunun organik bir karakter taşıdığını göstermektedir. Eğirdir Gölü, milyonlarca yıl boyunca doğal çevresi ve iç dinamiğiyle korunarak günümüze gelmiştir. Ancak, canlı çeşitliliğinin kaybolması, organ kaybı gibidir. Suyundaki azlık ve kirlilik baskısı, gölü zayıflatmakla kalmayıp, ekosistem direncinin kaybolmasına da neden olmaktadır. Bu nedenle, Eğirdir Gölü’nü havzasıyla birlikte koruma sorumluluğumuz bulunmaktadır. Son 70 yıldır gölün baraj ve su deposu olarak kullanılması, koruma yerine kullanım odaklı yaklaşımın sonuçları olarak alg patlamalarının yaşanmasına neden olmuştur ve bu durum son derece tehlikelidir.