Konkordato İlanı ve İşçi Hakları
Son dönemde birçok şirketin konkordato ilan ettiği gözlemleniyor. Bu durum, işçilerin hakları açısından önemli soruları beraberinde getiriyor. Habertürk’ten Ahmet Kıvanç, işçilerin bu süreçteki haklarını detaylı bir şekilde ele aldı.
Konkordato, bir şirketin mali zorluklar yaşadığı durumlarda başvurabileceği bir yöntemdir ve bu süreçte icra takibi ve haciz kararları genellikle uygulanamaz. Ancak, bu durum işçilerin alacakları açısından bazı kısıtlamalar getirmiyor.
Konkordato Süreci ve İş Akdi Feshi
Konkordato İşçi İçin İş Akdini Haklı Fesih Sebebi mi?
İşçiler, haklı sebeplerin ortaya çıkması durumunda iş akdini tek taraflı olarak feshetme hakkına sahiptir. Ancak, eğer işveren konkordato ilan etmiş olsa da işçinin ücretini ve diğer sosyal haklarını düzenli bir şekilde ödüyorsa; ayrıca çalışma koşullarını ağırlaştırmamışsa, işçi konkordato ilanını iş akdini feshetmek için haklı bir sebep olarak gösteremez. Bu durumda, iş akdini feshettiğinde kıdem tazminatı talep edemez.
Öte yandan, eğer konkordato ilan eden işveren ücret ödemelerini aksatırsa, işçiye iş akdini feshetme hakkı doğar. Ücretini zamanında alamayan işçi, iş akdini feshederek kıdem tazminatını talep edebilir, ancak bunu yapabilmesi için o işyerinde bir yıldan fazla çalışmış olması gerekmektedir.
İşçi Alacaklarının Sıralaması
İşçi Alacakları Kaçıncı Sırada?
Konkordato ilan eden şirketler aleyhine vergi, harç, sosyal güvenlik primi gibi kamu veya özel kişi alacakları için takip yapılamaz, bunun yanı sıra daha önce başlatılan takipler de durdurulur. Ancak, bu durum işçi alacakları için icra takipleri ve hacizlerin engellenmesi anlamına gelmez.
Konkordato ve iflas durumlarında rehinle teminat altına alınmış alacaklar, diğer tüm alacakların önüne geçmektedir. Bu nedenle, işçi alacakları, teminatlı olup rehinle karşılanmamış veya teminatsız bulunan alacaklar arasında ilk sırada yer alır; fakat çoğu zaman bankaların rehinli alacaklarının tahsil edilmesinin ardından işçi alacaklarına sıra gelmediği için işçi alacakları ödenemeyebilir.
İşçi Alacaklarının Kaydı
İşçi Alacaklarını Kaç Gün İçinde Kaydettirmeli?
Konkordato ilan eden veya iflas kararı verilen işyerlerinde çalışan işçilerin alacaklarını bir ay içerisinde kaydettirmeleri gerekmektedir. Bu bir aylık süre, konkordato veya iflas ilanıyla başlamaktadır. Başvuru, konkordato ilan edilmesi durumunda konkordato komiserliğine; iflas durumunda ise iflas masasına yapılmalıdır.
Ayrıca, konkordato ilanından veya iflas kararından önce alacakları için dava açmış olan işçiler, davanın görüldüğü mahkeme aracılığıyla alacak kaydını yaptırmalıdır. Eğer bir aylık süre içerisinde başvuru yapılmazsa, işçi alacaklarına tanınan, banka alacaklarının ardından ilk sırada ödeme hakkı kaybolur.
Başvuru Hakkı ve Alacak Türleri
İşçiler Hangi Alacaklar İçin Başvurabilir?
İşçiler, iflasın açılmasından veya konkordatodan önceki bir yıl içinde tahakkuk etmiş olan ücret, ihbar ve kıdem tazminatı gibi alacaklar için başvuru yapma hakkına sahiptir. Ayrıca, iş ilişkisinin sona ermesi durumunda hak ettikleri ihbar ve kıdem tazminatlarını da talep edebilirler. Bu alacaklar, bankaların rehinli alacaklarının ardından ilk sırada ödenmektedir.
Konkordato Aşamasında Ücret Talebi
İşçi Konkordato Aşamasında Ödenmeyen Ücretini Talep Edebilir mi?
İşçiler, konkordato süreci boyunca ödenmemiş olan ücret ve diğer alacaklarını talep edebilirler. Bu taleplerine rağmen ödenmeyen ücretleri için haciz işlemi başlatma hakları da bulunmaktadır.
Ücret Garanti Fonu
Üç Aylık Maaş Ücret Garantisi
İşverenin konkordato ilan etmesi veya iflas etmesi durumunda, eğer işçi ücretini alamıyorsa Türkiye İş Kurumu (İŞKUR) bünyesindeki Ücret Garanti Fonu devreye girmektedir. İşçinin İŞKUR’a başvurması halinde, ödenmemiş ücretlerinin üç aya kadar kısmı bu fondan karşılanır. Ancak, bu haktan yararlanabilmek için işçinin son bir yıl içinde konkordato ilan edilen işyerinde çalışmış olması gerekmektedir.
Prime Esas Kazanç Üzerinden Hesaplama
Ücret Garanti Fonu’ndan ödemeler, Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) bildirilen prime esas kazanç üzerinden yapılmaktadır. 2024 yılı için prime esas kazanç tavanı 150.000 TL olarak belirlenmiştir.
İşçi, Ücret Garanti Fonu’ndan ücretini aldıktan sonra, ücretinin zamanında ödenmediği gerekçesiyle iş akdini haklı sebeple feshedemez.