Intel’in Düşüşü: Bir Zamanların Lideri Şimdi Nereye Gidiyor?
Intel, uzun yıllar boyunca yarı iletken pazarında küresel bir lider olarak öne çıkmış olan bir teknoloji devi olarak tanınmaktadır. Ancak günümüzde, şirketin mevcut durumu, nakit akışını korumaya çalışan bir yapıya dönüşmüş durumda. Geçtiğimiz hafta açıklanan kazanç raporu, Intel’in karşılaştığı zorlukların boyutlarını gözler önüne serdi. Şirket, maliyetleri azaltma çabasıyla 15 bin çalışanını işten çıkaracağını ve 1992’den bu yana düzenli olarak ödediği temettüyü askıya alacağını duyurdu.
Hisse Senetlerinde Yüzde 26 Düşüş ve 15 Yılın En Düşük Seviyesi
Intel, 1968 yılında kurulduğunda bilgisayar devriminin öncüsü olarak önemli bir rol üstlendi. Yıllar boyunca sektördeki liderliğini koruyan şirket, son zamanlarda ciddi bir düşüş yaşamakta. Cuma günü, Intel hisseleri yüzde 26 oranında bir kayıpla son 15 yılın en düşük seviyesine geriledi. CEO Pat Gelsinger, çalışanlara gönderdiği bir notta, şirketin yüksek maliyetler ve düşük kar marjları nedeniyle önemli kemer sıkma önlemleri almak zorunda kaldığını belirtti. Gelsinger, bu durumu Intel’in tarihindeki en önemli dönüm noktalarından biri olarak tanımladı.
Akıllı Telefon Devrimini Kaçırmak
1990’lar ve 2000’lerin başında, Intel, Microsoft’un PC’leri için çip üreterek dünya çapında lider konumuna gelmişti. Ancak, teknoloji dünyası hızla değişirken, Intel bu dönüşüme ayak uydurmakta zorlandı. Economist dergisinin kapsamlı bir incelemesine göre, şirket, bilgisayar çiplerine aşırı odaklanarak akıllı telefon devrimini kaçırmış oldu. Bu süreçte, Tayvan Semiconductor Manufacturing Co. ve Güney Koreli Samsung gibi rakipleri geride bırakmayı başardı.
Yapay Zeka Gelişmelerine Hazırlıksız Yakalanmak
Belki de Intel’in en büyük hatası, yapay zeka (AI) gelişmelerine hazırlıksız yakalanması oldu. Büyük teknoloji firmaları, bu yıl yapay zeka altyapısını güçlendirmek için 100 milyar dolardan fazla yatırım yaparken, bu yatırımların büyük bir kısmı Nvidia’ya yönlendirildi. Nvidia, her çeyrekte 20 milyar dolarlık yapay zeka çipi satarken, Intel’in tüm yıl boyunca yaptığı satış ise sadece 500 milyon dolarda kaldı.
Jeopolitik ve Ekonomik Bir Utanç
Intel’in yaşadığı bu düşüş, aynı zamanda ABD hükümeti için jeopolitik ve ekonomik bir utanç kaynağı haline geldi. Intel, CHIPS Yasası’nın en büyük yararlanıcılarından biri olarak, ABD’de yarı iletken üretimini artırmayı amaçlayan bu yasadan önemli destek aldı. Başkan Joe Biden, bu yasayı “İkinci Dünya Savaşı’ndan bu yana en kritik sanayi politikası mevzuatı” olarak tanımlamıştı. Mart 2024’te Biden, Intel’e bilgisayar çipi fabrikaları için 8,5 milyar dolarlık doğrudan finansman ve 11 milyar dolarlık kredi sağlanmasını öngören bir anlaşmayı kutlamıştı. Ancak bu büyük yatırımlara ve teşviklere rağmen Intel, yapısal sorunlarını aşmakta zorlanıyor.
Eylül 2022’de, Biden, Ohio yakınlarında açılması planlanan yeni bir Intel fabrikasını övgüyle karşılamış ve bu yatırımın 7.000 inşaat işi ve 3.000 tam zamanlı iş yaratacağını açıklamıştı. Ancak bu büyük projelerin ve vaatlerin ardından, Intel’in karşılaştığı mali sıkıntılar ve stratejik hatalar, şirketin geleceği hakkında ciddi belirsizlikler yaratıyor.
Sonuç olarak, Intel’in düşüşü, hem şirket içindeki yönetimsel hataları hem de hızla değişen teknoloji dünyasına uyum sağlama konusundaki zorlukları gözler önüne seriyor. Şirketin geleceği, atacağı adımlar ve stratejik dönüşümlerle şekillenecek. Ancak şu anda, Intel, teknoloji dünyasında bir devin çöküşüne tanıklık ediyor gibi görünüyor.