Instagram’ın Kapatılmasına Tepkiler: İstanbul Barosu’ndan Açıklama
Sosyal medya platformu Instagram’ın kapatılması, kamuoyunda geniş bir yankı uyandırmaya devam ediyor. Bu bağlamda, İstanbul Barosu dikkat çeken bir açıklama yaptı. Baro, sosyal ağ platformlarının ülkemizdeki rolünü ve ifade özgürlüğünü vurgulayan önemli noktaları dile getirdi.
İstanbul Barosu’nun Açıklamasından Bazı Noktalar:
- Sosyal medya platformları, geniş bir kitleye habere erişim sağlamak ve düşünce ile görüşlerin ifade edilebilmesi amacıyla kullanılmaktadır.
- Ayrıca, bu platformlar birçok ulusal ve uluslararası markanın reklam, pazarlama ve çeşitli ticari ilişkilerinin geliştirilmesi için de önemli bir mecra haline gelmiştir.
- Bu tür platformların tamamına yönelik erişim engelleme kararları, domino etkisi yaratarak birçok kişi ve kurumu ticari açıdan mağdur etmektedir.
Son yıllarda Türkiye genelinde sosyal ağ platformlarına yönelik olarak hukuka aykırı, gerekçesiz ve keyfi bir şekilde erişimin yavaşlatılması veya bazı durumlarda tamamen engellenmesi sıkça görülmektedir. Anayasa’nın 25 ve 26. maddeleri ile Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin (AİHS) 10. maddesinde ifade özgürlüğü açıkça tanımlanmış ve korunmuştur. İnternete ve sosyal ağ platformlarına erişimin, anayasal ve AİHS ile güvence altına alınan ifade özgürlüğü, haberleşme özgürlüğü ve bilgiye erişim hakkının kullanımı açısından vazgeçilmez hale geldiği, bu temel hakkın esaslı bir unsuru olduğu da Anayasa Mahkemesi (AYM) ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) kararlarında açıkça belirtilmiştir.
Ayrıca, Anayasa’nın 13. maddesi, temel hakların özüne dokunulmaksızın ölçülülük ilkesine uygun olarak kanunla sınırlandırılabileceğini ifade etmektedir.
Diğer yandan, Anayasa ve Birleşmiş Milletler İş Dünyası ve İnsan Hakları Rehber İlkeleri uyarınca, tüzel kişilik statüsündeki şirketlerin de insan haklarına saygı gösterme yükümlülüğü bulunmaktadır. Bu bağlamda, sosyal ağ platformları ve internet servis sağlayıcıları, temel haklara ölçüsüzce müdahale eden hukuka aykırı kısıtlama veya engelleme taleplerine karşı hukuka uygun hareket etmek ve şeffaf olmak için azami çaba göstermelidir. Sosyal ağ platformları ne kadar şeffaflıktan uzak olsa da, Türkiye Cumhuriyeti olarak Anayasa’da vatandaşlarımıza sağladığımız haklara uygun kararlar almamız gerekmektedir.
İstanbul Barosu, Anayasa Mahkemesi’nin 11/10/2023 tarihli ve E.: 2020/76; K.: 2023/172 sayılı kararına da dikkat çekerek, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu’nun (BTK) re’sen internet sitelerini kapatma yetkisinin, ilgili kanun maddesinin iptaliyle Anayasa’ya aykırı hale geldiğini vurgulamıştır. İdari bir kurumun Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilen bir karar maddesine rağmen ısrarla karar alması, hukuk devleti ilkesine zarar vermektedir.
BTK tarafından açıklanan erişim engeli tedbirinin, katalog suçlar sebebiyle alındığı belirtilmesine rağmen, ilgili platformun hangi eylemi nedeniyle suç işlediği ve hangi gerekçeyle erişim engelleme kararı verildiği açıklanmamıştır.
Tüm bu nedenlerle, hukuka aykırılığı sabit olan BTK’nın tesis ettiği erişime engelleme kararının ivedi bir şekilde geri alınması gerektiği, böylelikle Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin kurumlarının Anayasa ve Kanunlara her daim uygun davrandığı ve hukuk devleti ilkesinden asla taviz verilmediği gösterilmelidir. Bunun yanında, ilgili sosyal medya platformunun şeffaflık ilkelerine aykırı tek taraflı eylemleri nedeniyle uluslararası arenada gerekli başvuru ve şikayetlerin yapılmasına devam edilmelidir.
İstanbul Barosu Bilişim Hukuku Komisyonu