Son Dönemde Enflasyon ve Gelir Kaybı
Son yıllarda artan enflasyon oranları, asgari ücretin yükseltilmesine sebep olsa da, diğer maaşlarda aynı oranda bir artış yaşanmadığı için geniş kesimlerde ciddi bir reel gelir kaybı söz konusu. Bu durum, toplumun çeşitli kesimlerinde ekonomik zorlukları beraberinde getiriyor.
Araştırmalar, bu sorunun derinlemesine incelenmesini gerektiriyor. Prof. Dr. Kibritçioğlu’nun gerçekleştirdiği kapsamlı araştırmada; kamu çalışanları, akademisyenler, imalat sanayi işçileri ve SGK emeklileri gibi farklı gelir gruplarının maaşlarının asgari ücret ve kişi başına düşen milli gelirle (GSYİH) ilişkisi detaylı bir şekilde analiz edilmiştir. Sonuçlar, 2000’li yıllardan itibaren, özellikle 2014 yılından sonra, maaşların genel olarak asgari ücret seviyesine gerilediğini ve bazı durumlarda bu seviyenin bile altında kaldığını göstermektedir.
Bu araştırma, özellikle emeklilerin aylıklarının yanı sıra imalat sanayi çalışanları ve kamu personelinin maaşlarının asgari ücretin altında kaldığını ortaya koymaktadır. Bu olumsuz gelişmeler, yaklaşık 20 milyon aktif ve pasif SGK sigortalısını kapsamaktadır.
Çoklu Asgari Ücret Sistemi Önerisi
Prof. Kibritçioğlu, mevcut sosyal güvenlik ve asgari ücret sisteminin yeniden gözden geçirilmesi gerektiğini belirtmektedir. Çalışanların lehine bir reform yapılması gerektiğine dikkat çeken Prof. Kibritçioğlu, daha adil bir gelir dağılımı sağlamak amacıyla “çoklu asgari ücret sistemi” gibi yenilikçi politikaların uygulanmasını önermektedir. Bu sistem, farklı unvanlar ve gerekli vasıflar için farklı asgari ücretler belirlemeyi ve bu ücretleri enflasyon ile kişi başına düşen ekonomik büyüme oranlarına göre düzenli olarak güncellemeyi hedeflemektedir.
Örneğin, Türkiye’deki kamu ve vakıf üniversitelerinde akademik unvanlara göre kurulacak bir pilot maaş skalası, bu sistemin ekonomi genelinde uygulanabilirliği açısından örnek teşkil edebilir.
Sendikal Hakların Güçlendirilmesi
Ayrıca, araştırma sendikal hakların güçlendirilmesi gerekliliğine de vurgu yapmaktadır. Çalışanların daha adil bir ücret pazarlığı yapabilmesi için sendikaların desteklenmesi ve mevcut engellerin kaldırılması önem arz etmektedir.
Gelir Dağılımını İyileştirmek İçin Köklü Değişiklikler
Sonuç olarak, bu çalışma, Türkiye’deki geniş bir kesimin ekonomik refahını artırmak ve gelir dağılımını iyileştirmek için köklü değişikliklerin gerekliliğini ortaya koymaktadır. Asgari ücretle çalışanların yanı sıra diğer gelir gruplarının da hak ettikleri düzeyde gelir elde edebilmeleri için atılacak adımlar, ülke genelinde daha sürdürülebilir bir ekonomik yapının inşası açısından büyük önem taşımaktadır.