İstanbul Yenileniyor: KİPTAŞ’ın Dönüşüm Projeleri
İstanbul Büyükşehir Belediyesi iştiraki olan KİPTAŞ, “İstanbul Yenileniyor” projesi çerçevesinde riskli yapıların dönüşümüne hız kesmeden devam ediyor. KİPTAŞ Genel Müdürü Ali Kurt, gerçekleştirilen temel atma etkinliğinde İstanbul genelindeki riskli yapılarla ilgili şu bilgileri paylaştı:
“İstanbul Büyükşehir Belediyemiz, hızlı tarama testleri sonucunda toplam 35 bin binayı inceleme fırsatı buldu. Bu çalışmalar sonucunda, 1.556 binanın dokunsanız yıkılacak kalitede olduğu tespit edildi. Bunun yanı sıra, E sınıfı olarak nitelendirilen ve her an yıkılabilecek çok sayıda yapının mevcut olduğunu tahmin ediyoruz.
200 BİN YAPI HER AN YIKILABİLİR
Bu konuda yapılan çalışmalara göre, yaklaşık 200 bin yapının yıkılma riski taşıdığı öngörülüyor. Bu durumu netleştirmek amacıyla ilçe belediyelerimizle birlikte büyükşehir belediyemiz, işbirliği protokolü süreçlerine girecek. Bu işbirliği sayesinde tüm yapı stoğunun envanteri çıkarılacak ve gerçek tablo ortaya konulacak. Ancak mevcut çalışmalarımıza göre, yaklaşık 200 bin yapının her an yıkılma riski taşıdığı bilgisi elimizde bulunmaktadır.”
“HEDEFİMİZİN DAR GELİRLİ AİLELER OLMASI LAZIM”
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın kentsel dönüşüm için başlattığı “Yarısı Bizden” kampanyasını Ali Kurt şu şekilde değerlendirdi:
“İstanbul Yenileniyor sürecinde, riskli yapıların yenilenmesi konusunda inşaat maliyetlerine yönelik taahhütler verdik. Online başvuru sistemi üzerinden bu süreçleri yürütüyoruz ve vatandaşlar bu süreci tamamen takip edebiliyor. Ancak genel seçimlerden önce bakanlığın, bu süreçte rekabet oluşturma amacıyla başlattığı kampanya, kentsel dönüşümün doğasına aykırı. Kentsel dönüşümde rekabet değil, işbirliği olmalıdır. ‘Yarısı Bizden’ kampanyası, vatandaşlar arasında kafa karışıklığına yol açtı. Burada niyetler iyi olsa da, teknik anlamda sürdürülebilir bir sistem geliştirilmedi.”
Büyükşehir Belediyesi, temmuz ayında bir mali destek paketi açıkladı. Bizim destek paketimiz ile bakanlığın kampanyası arasındaki en büyük fark, bizim gelir seviyesine göre ve inşaat maliyetleri üzerinden bir dağılım yapmamızdır. Biz, hane halkı geliri 3 asgari ücretin altında olan, yani dar gelirli saydığımız vatandaşlara, emeklilere ekstra destek sağlıyoruz. Vatandaşlarımıza inşaat maliyetleri üzerinde %65 ile %40 arasında mali destek sunuyoruz.
“VATANDAŞ O BORCU KALDIRAMAZ”
Bakanlık ise kim olursa olsun, borçlanma kapasitesi yüksek olan bir kişiye 700 bin lira hibe ve 700 bin lira da avantajlı şartlarda kredi desteği vermektedir. Bu durum, ilk bakışta cazip görünse de, esas hedefimiz dönüşüm süreçlerinde tıkandığımız nokta olan dar gelirli aileler olmalıdır.
Bu desteklerin dar gelirli ailelere yönlendirilmesi gerekiyor. Gelir seviyesi yüksek bireyler borç yükünü kaldırabilirken, dar gelirli vatandaşlar için çözüm üretemediğimizde uzlaşı sağlamakta zorlanıyoruz. Bakanlığın bir diğer teknik hatası, 700 bin lira hibe verip, 700 bin lira uzun vadeli borçlanma sunarak 1 milyon 400 bin lira destek sunduğunu düşünmesidir. Ancak, bir inşaatın maliyeti 3 milyon lira olduğunda, 2 milyon 100 bin lira ek borç yükü nasıl karşılanacak? Biz, inşaat maliyetleri üzerinden orantılı bir mali destek sunuyoruz. Aramızda ciddi farklar var. Önerdiğimiz metodolojinin, daha gerçekçi ve sürdürülebilir olduğunu düşünüyorum ama zamanla kaynaklarımız tükenebilir. Bu nedenle merkezi yönetimle ve kamu bankalarıyla işbirliği yapmamız gerektiğine inanıyorum.
Ayrıca, bakanlığa bir eleştirim daha var. ‘Yarısı Bizden’ kampanyası ile dönüşmesi gereken riskli yapıların müşterisini arıyorlar. Biz ise, elimizde salt çoğunluğu alınmış ve yıkım süreçleri başlamış 27 bin 500’ün üzerinde riskli bağımsız birim olduğunu belirtiyoruz. Yani, bu durum 100 bin insanı kapsıyor. Gelin, bu konutları birlikte inşa edelim ve kaynakları buraya adil bir şekilde aktaralım diyoruz; ancak bu çağrılarımıza bir türlü yanıt alamıyoruz.”