Balıkesir’deki Edremit Kitap Fuarı’nda, ünlü tarihçi ve akademisyen Prof. Dr. İlber Ortaylı‘ya ‘Yaşam Boyu Onur Ödülü’ verildi. Bu özel ödül töreninin ardından Ortaylı ile bir söyleşi gerçekleştirildi. Ortaylı, kıyıların işgali ve zeytinlik alanlarının yok edilmesi gibi önemli konulara değindi.
Konuşmasında, “Türkiye’nin nüfusu malum. Bu nüfusun kıyıları kullanması, bu gidişle mümkün değil. Yakında kıyıların kullanımı büyük kavga çıkartır. O yüzden kıyılara otel kurulmamalı, özel plaj yapılmamalı” ifadelerini kullandı.
Aç Gözlülüğün Sonuçları
Uzun yıllar boyunca bu yörede yaşadığını belirten Prof. Dr. Ortaylı, Edremit’in zeytinçilik açısından ne denli önemli bir bölge olduğunu vurguladı. Şunları ekledi:
- “Edremit zeytin bölgesi olduğu hepinizin malumu. Ancak son 20 yıl içinde zeytinlik alanlarımız hızla yok ediliyor. Bunun sebebi, insanımızın aç gözlülüğüdür. Bu açgözlülük yalnızca Türk toplumuna özgü bir durum değil. Madenler açmak için ağaçlar kesiliyor ve kıyılara otel inşa ediliyor.”
- “Kıyılara otel yapılması, denizden gelen rüzgarı kesmesi açısından tehlikelidir. Ayrıca kıyılar kapatılmakta ve bu alanlara özel kişiler el koymaya çalışmaktadır. Kıyılara el koymak mümkün değildir; buralar kamu mülkiyetindedir. Böyle bir sosyal devlet anlayışı olamaz.”
Türkiye nüfusunun hızla arttığını ve gelecekte kıyılar üzerine büyük anlaşmazlıkların çıkabileceğini belirten Ortaylı, “Eğer bu kavgaların çıkmasını istemiyorsanız ki ben istemiyorum, kıyıların otellere ve özel plajlara açılmasına engel olun” dedi.
Zenginliğin El Değiştirmesi
Bir soru üzerine Türkiye’deki zenginliğin sürekli el değiştirdiğini vurgulayan Prof. Dr. Ortaylı, şöyle konuştu:
- “Türkiye’de servet sahipleri sıkça değişiyor. 7-8 yaşlarındayken babam bana Türkiye’nin zenginlerini saymıştı. Bugün o listeden sadece Koç ailesi kalmış durumda. Bu durum, Güney Amerika’daki zenginlik değişimlerine benziyor. Servetlerin el değiştirmesi genellikle yirmi yılı bulmuyor.”
- “Görüyorum ki, özel uçaklarla, ‘business class’ta çoluk çocuk gidiyorlar 1-2 saatlik yolculuklara. Bu zenginlerin Avrupa’daki ilk durakları genellikle Fransa veya İtalya oluyor, fakat çoğunlukla işportacılara yöneliyorlar. Tüketim kültürleri gelişmemiş durumda.”
- “Dünyayı gezmek, keşfetmek önemli ama bu, servet harcamak anlamına gelmiyor. Bir profesör arkadaşım, havalimanında beklerken birinci sınıfta yer bulamayınca üçüncü sınıfta yolculuk yapmış. O da hep üçüncü sınıfla gezerim diyordu çünkü dördüncü sınıf yoktu.”