Yeni Teknolojilerin Temeli: Kritik Madenler
Yeni teknolojiler, dünya ekonomisinin yönünü belirleyen kritik madenler üzerinde yoğunlaşmış durumda. Bu madenlerin işlenmesinde lider konumda olan Çin, küresel ticaret ve teknoloji arenasında önemli bir avantaj elde ediyor. Koç Üniversitesi Öğretim Görevlisi Dr. Altay Atlı, bu durumun Çin’in hem ekonomik hem de jeopolitik güç dengesini nasıl etkilediğini açıklıyor.
Kritik Madenlerin Gücü
Dr. Altay Atlı, dijitalleşme ve düşük karbon teknolojileri bağlamında kritik madenlerin tedarikinin hayati bir rol oynadığını vurguluyor. Bu madenler, teknoloji endüstrisinin temel bileşenleri arasında yer alıyor. Özellikle aşağıdaki madenler, yeni teknolojilerin gelişiminde büyük önem taşıyor:
- Alüminyum
- Bakır
- Lityum
- Manganez
- Nikel
- Doğal Grafit
Çin’in Stratejik Avantajı
2023 verilerine göre, dünya genelinde işlenen kritik madenlerin büyük bir kısmı Çin tarafından üretiliyor. Örneğin, kobaltın %74’ü Kongo Demokratik Cumhuriyeti’nden gelirken, lityumun %72’si Avustralya ve Şili’den sağlanıyor. Ancak bu madenlerin işlenmesinde Çin’in etkisi son derece baskın. Çin, alüminyum ve kobalt gibi kritik madenlerin yanı sıra, lityumun yarısından fazlasını ve doğal grafitin neredeyse tamamını işleyerek dijital ve düşük karbon teknolojilerinde liderliğini pekiştiriyor.
Jeopolitik Rekabetin Yeni Cephesi
Çin’in kritik madenlerdeki hakimiyeti, uluslararası rekabeti de yeniden şekillendiriyor. Dr. Atlı, Çin’in bu alandaki liderliğinin, diğer ülkelerle olan rekabeti artıracağına dikkat çekiyor. Özellikle Kazakistan gibi maden zenginliğine sahip ülkelerde, Batılı ülkelerle Çin arasında bir nüfuz mücadelesinin hızlanması bekleniyor. Bu durum, global jeopolitik dengeleri de etkileyebilir.
Teknolojik ve Ekonomik Büyüme İç İçe
Çin’in teknoloji ve ekonomi politikaları birbirine sıkı sıkıya bağlı bir yapı oluşturuyor. Dr. Atlı, Çin’in 2007 küresel krizinden bu yana düşük maliyetli üretim modelinden uzaklaşarak yüksek katma değerli teknolojiye yöneldiğini ifade ediyor. Kritik madenlerdeki liderliği, Çin’in teknolojik büyümesini destekleyerek ekonomik dönüşümünü hızlandırıyor. Bu dönüşüm, Çin’in küresel rekabetteki pozisyonunu güçlendirerek dünya ekonomisinde daha etkin bir rol oynamasını sağlıyor.